MANI

Lo âu giống như một điệu nhảy giữa suy nghĩ và cảm xúc, thường đạt đến đỉnh điểm khi chúng ta đứng trước những trải nghiệm mới, như việc bắt đầu một công việc mới. Đó là điệu nhảy xoay quanh một chủ đề trung tâm – nỗi sợ hãi. Nỗi sợ này, thường bắt rễ trong những mảng chưa được khám phá của tâm trí chúng ta, phát triển mạnh mẽ trước gì chưa biết, chưa trải nghiệm.

Tâm trí của chúng ta, tuy là một công cụ mạnh nhưng đôi khi lại có xu hướng tạo ra những kịch bản đầy sợ hãi và bất an khi chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức sắp đến. Đây là nơi lo âu bắt đầu bén rễ. Đó là phản ứng bản năng của chúng ta trước những mối đe dọa mà ta có thể cảm nhận được, một chức năng cảnh tỉnh chúng ta về những nguy hiểm tiềm tàng. Tuy nhiên, cách mà tâm trí hiểu và diễn giải những mối đe dọa này không phải lúc nào cũng chính xác hoặc hợp lý. Nó có thể phóng đại nỗi sợ hãi, tạo nên một thực tế đáng sợ hơn nhiều so với sự thực. Sự phóng đại về mối nguy hiểm và đánh giá thấp khả năng của bản thân chính là nguồn gốc của sự lo âu, tạo ra một khoảng cách giữa suy nghĩ và thực tế.

Tôi viết những dòng này khi suy ngẫm lại về một công việc mới của mình trong tuần này. Trước khi đi làm, tâm trí của tôi tạo ra vô số kịch bản “nếu như”, mỗi cái đều ngập tràn lo lắng và nghi ngờ. Những suy nghĩ này, có gốc rễ từ nỗi sợ hãi, dẫn đến sự lo âu. Chúng tạo nên một câu chuyện thường không được xác thực cho đến khi chúng ta đối mặt với thực tế. Tuy nhiên, một khi bắt đầu đi làm, tôi quan sát và nhận thấy rằng: những hậu quả mà chúng ta sợ hãi chủ yếu chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng thái quá.

Khoảnh khắc nhận ra này vô cùng quan trọng. Nó chứng minh rằng suy nghĩ của chúng ta, đặc biệt là những suy nghĩ dựa trên nỗi sợ, không phải lúc nào cũng phản ánh chính xác thực tế. Thực sự tham gia vào những gì cần làm có thể giúp chúng ta trở lại hiện tại, rời khỏi bẫy suy nghĩ lo âu và phát hiện ra rằng mọi thứ không tệ như chúng ta lo sợ.

Do đó, việc thực hành chánh niệm, nhắc nhở bản thân rằng suy nghĩ chỉ là suy nghĩ, không phải là sự thật, là rất có ích. Quá trình này bao gồm việc quan sát suy nghĩ của chúng ta, công nhận chúng mà không phán xét, và sau đó nhẹ nhàng đưa sự tập trung trở lại với hiện tại. Đó là việc hiểu rằng mặc dù tâm trí có khả năng tạo ra một thực tế ngập tràn trong sợ hãi, nó cũng có khả năng nhận diện sự thật – một thực tế thường ít đáng sợ và dễ quản lý hơn.

Hành trình tiến vào những trải nghiệm mới, như bắt đầu một công việc mới, có rất nhiều điều chưa biết, không chắc chắn, và là điều tự nhiên khi tâm trí của chúng ta phản ứng với sự lo lắng. Chìa khóa nằm ở việc nhận ra rằng những nỗi sợ hãi này thường là những phóng đại quá mức, không phải là những dự báo chính xác. Bằng cách hiện diện trong hiện tại và tập trung vào những gì thực sự đang xảy ra, thay vì những gì chúng ta sợ có thể xảy ra, chúng ta có thể vượt qua trạng thái lo âu một cách dễ dàng và rõ ràng hơn.

Việc thừa nhận vai trò của suy nghĩ trong việc hình thành cảm xúc của chúng ta là quan trọng. Hiểu rằng suy nghĩ lo âu của chúng ta không phải là toàn bộ thực tế mà chỉ là một cách giải thích cho phép chúng ta bắt đầu bước vào thách thức và thay đổi chúng. Nhận thức này cho phép chúng ta đối mặt với những thách thức mới từ một góc nhìn rõ ràng hơn, đánh giá cao khả năng ứng phó của mình mạnh mẽ hơn nhiều so với những niềm tin xuất phát từ nỗi sợ.

Mỗi lần chúng ta đối mặt với những nỗi sợ này thông qua trải nghiệm thực tế và vượt qua mà không gặp trở ngại, hoặc thậm chí chiến thắng, nó củng cố một hiểu biết chính xác và tích cực hơn về khả năng của chúng ta và tình huống thực tế. Chúng ta học được rằng mặc dù nỗi sợ của chúng ta là những cảm xúc hợp lệ, chúng không phải lúc nào cũng chuyển thành thực tế. Sự nhận ra này giải phóng, cho phép chúng ta tiếp cận những tình huống mới, như một công việc mới, với tinh thần tò mò và cởi mở thay vì sợ hãi và lo âu.

Vậy, nguồn gốc của lo âu nằm ở khả năng của tâm trí chúng ta tưởng tượng ra điều tồi tệ nhất. Tuy nhiên, bằng cách tham gia vào khoảnh khắc hiện tại và đặt câu hỏi về tính hợp lệ của những suy nghĩ dựa trên nỗi sợ, chúng ta có thể học cách điều hướng qua lo âu một cách hiệu quả hơn. Thực hành này không chỉ giúp giảm bớt căng thẳng không cần thiết mà còn nuôi dưỡng tinh thần kiên cường và phát triển, biến lo âu từ một trở ngại thành cơ hội để tự khám phá và phát triển năng lực của bản thân.