MANI

Tạo hoá “thiết kế” ra con người với những kỳ vọng rằng chúng ta sẽ được đón nhận và đối xử theo một cách nhất định từ thế giới. Khi còn là trẻ sơ sinh, non nớt, chúng ta cần một môi trường chăm sóc và nuôi dưỡng: cơ thể biết đói, ngụ ý rằng sẽ có bầu sữa mẹ nuôi ta, tầm hồn và cơ thể mỏng manh của trẻ thơ ngụ ý một đôi tay bảo vệ và chăm sóc ta, sự khó chịu ở bên trong ngụ ý sự hiện diện của mẹ, an ủi và xoa dịu ta.

Lớn hơn một chút nữa, cơ thể của chúng ta tiếp tục mong đợi sẽ được chăm sóc theo một cách nhất định mà tạo hoá đã thiết kế: chúng ta mong được hiểu, được nhìn nhận và đánh giá cao, được ủng hộ và yêu thương. Tất cả những cách mà “bản chất” sâu thăm nhất đã được tạo hoá thiết kế, những giả định mà một con người sẽ được đối xử theo một xu hương nhất định, hình thành nên trải nghiệm “cốt lõi” của chúng ta, cái mà đôi khi chúng ta gọi nó là bản năng, bản tính tự nhiên. Ví dụ như con người sinh ra đã có bản năng là muốn kết nối với người khác. Thế cho nên các em bé mong đợi sự vuốt ve của người mẹ. Đến tuổi trưởng thành, chúng ta tìm kiếm một người bạn đời. Đó là tự nhiên, là cái cách tạo hoá đã thiết kế cho cơ thể, trái tim và linh hồn của con người, để đảm bảo rằng chúng ta sinh tồn và hạnh phúc trên cái nơi mà tạo hoá đã đưa ta đến, thế giời này, trái đất này.

Tuy nhiên, khi những trải nghiệm “cốt lõi” này không xảy ra, chúng ta cảm thấy bối rối, tổn thương và mất mát. Chúng ta ghi nhận những trải nghiệm này là những “mất mát”. Một đứa trẻ lúc nào cũng chỉ mong được kết nối với mẹ, với bố, thân thể và tâm hồn của nó sẽ không thể hiểu được nếu nó bị bỏ rơi. Và cái phần kết nối với bố mẹ đó, sẽ trở thành những mất mát. Những trải nghiệm mất mát này không phải là cái gì đó mơ hồ kiểu như “có cũng được, không có cũng không sao”. Không, những trải nghiệm thiếu hụt này sẽ tiếp tục tồn tại trong chúng ta dưới dạng những phản ứng xa hội, ngụ ý và mong đợi một sự hoàn thiện cho những trải nghiệm này. Một đứa trẻ thiếu thốn tình yêu của cha mẹ sẽ tự ti cho rằng mình không đáng được yêu thương, nhưng ngụ ý đằng sau sự tự ti đó là một mong mỏi được bù đắp, được yêu thương. Càng lớn, càng trưởng thành, chũng ta càng xa rời bản tính tự nhiên. Tất cả chỉ còn lại dưới dạng “tự ti”, “sợ hãi”, “kiêu ngạo”…, mà chúng ta không tài nào lý giải nổi những ngụ ý của tạo hoá bên dưới những biểu hiện này. Tại sao chúng ta lại có xu hướng “tự ti”, “tham lam” hay “kiêu ngạo”.

Như những đứa trẻ của tạo hoá, chúng ta đến với cuộc sống này với một kỳ vọng về mặt thể chất, tình cảm và tâm linh – tạo hoá thiết kế ra chúng ta để sống trong một thế giới tốt lành và tích cực. Khi môi trường sống không mang tính chất tốt lành và tích cực, những kỳ vọng rất hợp lý và tự nhiên này làm cho chúng ta khi lớn lên, cảm thấy có một cái gì đó không yên, một sự không thoải mái, một sự bất an, một khao khát vô hình. Càng lớn lên, những khao khát này càng trở nên mơ hồ, nó như một xu hướng hành xử, một tiếng gọi càng lúc càng xa. Chúng ta có thể dành cả đời mình tìm kiếm, chờ đợi và xây dưung một trải nghiệm sống để bù đắp vào những mất mát đó. Nếu không thể chờ đợi và tìm kiếm thì chúng ta sẽ năn nỉ, sẽ đòi hỏi, sẽ thao túng hoặc điều khiển người khác chỉ để có được điều chúng ta muốn, điều mà theo bản năng chúng ta hiểu rằng mình đáng lẽ phải nhận được.

Và thay vì lớn lên trở thành bản chất đích thực của mình, niềm vui, sáng tạo, hài hoà, bình an, rộng mở… thì chúng ta lại trở thành những nhân vật trong một vở bi kịch, những nhân vật sợ hãi, hoảng loạn và hoàn toàn bị dẫn dắt với những tình tiết trong cuộc đời.